Lỗ Ban tương truyền là ông tổ của nghề mộc đã được hóa thân thành Thánh đã phát minh ra cây thước Lỗ Ban. Cây thước Lỗ Ban có rất nhiều thuyết khác nhau liên quan đến xuất xứ của nó. Chỉ biết rằng trong phong thủy thì nó được ứng dụng để đo chiều dài trong thiết kế nhà cửa và âm phần.
Hiện nay người ta thường sử dụng loại thước Lỗ Ban dài 43cm chia thành 8 cung bằng nhau:
Cung/Ý nghĩa
Tài/Ứng với sao Tham Lang tức Sinh Khí – Tốt
Bệnh/ Ứng với sao Phá Quân tức Tuyệt Mệnh – Xấu
Ly/Ứng với sao Vũ Khúc tức Phúc Đức – Tốt
Nghĩa/Ứng với sao Cự Môn tức Thiên Y – Tốt
Quan/Ứng với sao Văn Khúc tức Lục Sát – Xấu
Kiếp/Ứng với sao Liêm Trinh tức Ngũ Quỷ – Xấu
Hại/Ứng với sao Lộc Tồn tức Họa Hại – Xấu
Bổn/ Ứng với sao Tả Phụ tức Phục Vị – Tốt
Đo chiều dài của nhà cửa, vật dụng mà rơi vào các cung Tài, Ly, Nghĩa, Bổn là tốt, các cung khác là xấu.
Ngoài ra còn một loại khác dài 51cm chia thành 8 cung bằng nhau như sau:
Cung/Ý nghĩa
Quý Nhân/Hành Mộc – Tốt
Hiểm Họa/Hành Thổ – Xấu
Thiên Tai/Hành Thổ – Xấu Thiên
Tài/Hành Thủy – Tốt
Nhân Lộc/Hành Kim – Tốt
Cô Độc/Hành Hỏa – Xấu Thiên
Tặc/Hành Hỏa – Xấu
Tể Tướng/Hành Thổ – Tốt
Quý vị có thể sử dụng một trong hai loại trên để đo đạc và tính toán. Nếu cẩn thận có thể sử dụng cả hai loại thước trên.
Về tính khoa học của thước Lỗ Ban hiện có rất nhiều cách giải thích khác nhau, có thuyết cho rằng đó là sự trải dài của Bát Quái và việc sử dụng thước tuân theo Bát Quái và Ngũ Hành. Song theo khoa học thì ngay cả trong lòng cũng tồn tại những dao động với những tần suất khác nhau, nhất là dao động âm trong lòng đất vốn liên tục tồn tại. Vì vậy, nếu kích thước của nhà ở và các yếu tố trùng với bước sóng thì dễ gây ra cộng hưởng và làm giảm sự bền vững. Có thể, cây thước Lỗ Ban là sản phẩm của sự đúc kết kinh nghiệm trong xây dựng để tránh những sự cộng hưởng hoặc phần bụng sóng dao động mạnh, giảm thiểu được rủi ro, tăng tuổi thọ cho nhà ở và vật dụng.
Theo Phong thủy Việt Nam