Thành phố Đà Nẵng 25 năm: Thành tựu và triển vọng

    Năm 2022 được đánh dấu đặc biệt đối với thành phố biển Đà Nẵng, bởi dấu mốc 25 năm là thành phố trực thuộc Trung ương, là đô thị loại 1 có vị thế ở trung tâm miền Trung và cả nước. 25 năm qua, là câu chuyện dài về một vùng đất trỗi dậy từ gian khó thiếu thốn, chủ động hoạch định những hướng phát triển mới để vươn lên, thoát khỏi vóc dáng nhỏ hẹp, mở rộng kết nối ra ngoài, đạt đến những thành tựu giá trị kinh tế, chính trị, xã hội, chạm đến ước mơ trở thành “thành phố đáng sống”.

Đô thị & Phát triển xin được đăng lại toàn văn bài phát biểu của Ủy viên Trung ương Đảng,  Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị thành phố Nguyễn Văn Quảng tại buổi khai mạc Tọa đàm “Thành phố Đà Nẵng 25 năm: Thành tựu và triển vọng”, nhân kỷ niệm 25 năm thành phố Đà Nẵng trực thuộc Trung ương (01-01-1997 – 01-01-2022),

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng

Kính thưa đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương bạn,

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo thành phố qua các thời kỳ, các anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, anh hùng lao động,

Kính thưa các vị lãnh đạo các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, nhà khoa học; thưa quý vị đại biểu!

Hôm nay, nhân kỷ niệm 25 năm thành phố Đà Nẵng trực thuộc Trung ương (01/01/1997 – 01/01/2022), Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam thành phố Đà Nẵng tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Thành phố Đà Nẵng 25 năm: Thành tựu và triển vọng”, nhằm ôn lại truyền thống, nhìn lại quá trình xây dựng và phát triển thành phố sau chặng đường 25 năm, đồng thời mong muốn, lắng nghe ý kiến của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan Trung ương, các đồng chí lãnh đạo thành phố qua các thời kỳ, các chuyên gia, nhà khoa học về những định hướng mới, giải pháp lớn tạo sự đột phát phát triển thành phố trong thời gian đến, nhất là trong bối cảnh thành phố đang tập trung triển khai xây dựng quy hoạch thành phố thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và đề xuất nhiều cơ chế, chính sách quan trọng trình Trung ương phê duyệt trong thời gian tới.

Thay mặt Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Đà Nẵng, chúng tôi xin nhiệt liệt chào mừng và trân trọng cảm ơn đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Công hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã dành tình cảm, thời gian về dự và chủ trì buổi tọa đàm; tôi xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo ban, bộ, ngành Trung ương, các đồng chí lãnh đạo Quân Khu 5, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam anh em và các tỉnh, thành phố bạn. Xin chào mừng các anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo thành phố Đà Nẵng qua các thời kỳ, các nhà khoa học, chuyên gia, các vị đại diện nhân sĩ, trí thức, đội ngũ doanh nhân, các cơ quan ngoại giao, cơ quan thông tấn báo chí đến tham dự tọa đàm. Sự hiện diện của đồng chí Chủ tịch nước cùng các quý vị đại biểu sẽ là nguồn động viên to lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và quân, dân thành phố góp vào sự thành công của buổi Tọa đàm hôm nay.

Xin trân trọng kính chúc đồng chí Chủ tịch nước, các đồng chí lãnh đạo, quý vị khách quý lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và chúc buổi tọa đàm thu được nhiều kết quả tốt đẹp!

Kính thưa quý vị đại biểu,

Cách đây 25 năm, ngày 01/01/1997 tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng đã được chia tách thành hai đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương để Đà Nẵng bước vào một chặng đường phát triển mới. Có lẽ trong ký ức của mỗi người dân thành phố chưa bao giờ phai mờ hình ảnh những năm tháng đầy gian khó, khi Đà Nẵng là đơn vị hành chính loại 3 thuộc tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng với xuất phát điểm thấp, quy hoạch rời rạc, cơ sở hạ tầng thấp kém, giao thông đi lại khó khăn; nhiều vấn đề quy hoạch được đặt ra. Thành phố có những bãi biển đẹp nhất hành tinh nhưng vẫn còn hoang sơ, vắng vẻ. Những ngày đầu chia tách, Đà Nẵng phải tiếp tục đương đầu với không ít khó khăn, thách thức, nhất là phải chống chịu thiên tai bão lụt triền miên, sự yếu kém nội tại của nền kinh tế, đặt ra nhiều yêu cầu đổi mới tư duy trong xây dựng phát triển của người dân thành phố. Đây là những khó khăn, thử thách không nhỏ đối với một thành phố non trẻ như Đà Nẵng.

Trong điều kiện vô vàn khó khăn đấy nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Đà Nẵng đã không ngừng nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, vươn lên bằng ý chí và khát vọng phát triển; tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Trung ương, sự hợp tác, giúp đỡ của các địa phương bạn, dốc toàn lực, toàn tâm, toàn ý vào công cuộc kiến thiết, xây dựng thành phố. Chính trong gian nan, thách thức đó, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân Đà Nẵng đã phát huy truyền thống cách mạng anh dũng kiên cường, đoàn kết, bản lĩnh, phát huy những thành quả của các thời kỳ trước đây, luôn nhạy bén với cái mới, dám nghĩ, dám làm, vận dụng linh hoạt, sáng tạo chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào điều kiện cụ thể của thành phố, và đã đạt được những thành tựu to lớn, tương đối toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội.

Với sự phát triển nhanh chóng, ngày 15/7/2003, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 145/2003/QĐ-TTg công nhận thành phố Đà Nẵng là đô thị loại I cấp quốc gia. Đặc biệt, để giúp cho Đà Nẵng có những cơ chế đột phá cho sự phát triển lâu dài, bền vững, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 16/10/2003 về “xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Đây thực sự là niềm vinh dự của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố, là những dấu mốc lịch sử quan trọng giúp thành phố có những động lực mới, nhanh chóng chuyển mình, phát huy tiềm năng, lợi thế để thành phố từng bước vươn lên giữ vai trò là đô thị trung tâm của khu vực miền Trung – Tây Nguyên.

Đến nay, quy mô và trình độ nền kinh tế thuộc nhóm phát triển của Việt Nam, kinh tế tăng trưởng tương đối nhanh, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 1997-2021 đạt khoảng 9%/năm, GRDP bình quân đầu người hiện nay gấp hơn 15 lần so với năm 1997. Diện mạo đô thị thay đổi theo hướng văn minh, hiện đại, nhiều dự án mang tính động lực, trọng điểm, quy mô lớn, hiện đại được đầu tư, đưa vào sử dụng. Không gian đô thị được mở rộng gấp hơn 3,5 lần so với thời điểm năm 1997. Môi trường đầu tư được đánh giá năng động và thông thoáng; luôn thuộc nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, chỉ số cải cách hành chính, chỉ số ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng thành phố thông minh. Đặc biệt, năm 2021, Đà Nẵng đứng đầu cả nước về chuyển đổi số. Nhiều chính sách an sinh xã hội thiết thực, mang đậm tính nhân văn, mang thương hiệu riêng của Đà Nẵng như chương trình thành phố “5 không”, “3 có”, “4 an” đã mang lại cuộc sống tốt hơn cho người dân. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng (Đảng bộ thành phố hiện có 16 đảng bộ trực thuộc, 533 tổ chức cơ sở đảng, 3.056 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở và có 60.182 đảng viên, tăng gấp 3 lần so với số lượng đảng viên năm 1997); đội ngũ cán bộ trưởng thành về nhiều mặt, luôn có ý thức trách nhiệm trong thực thi công vụ và phục vụ Nhân dân. Quốc phòng, an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, là điểm đến tin cậy của bạn bè trong nước và quốc tế. Là nơi tổ chức thành công nhiều sự kiện lớn của thế giới và khu vực. Uy tín và vị thế của thành phố ngày càng được khẳng định. Sự phát triển của Đà Nẵng ngày hôm nay đã khẳng định chủ trương của Đảng và Nhà nước là hoàn toàn đúng đắn và đáp ứng được sự kỳ vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân thành phố, đáp ứng với yêu cầu phát triển của đất nước trong tình hình mới. Tuy nhiên, trong quá trình tìm tòi, sáng tạo, thành phố không tránh khỏi những sai lầm, khuyết điểm nhưng Đà Nẵng đã nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm khắc phục các tồn tại, hạn chế với tinh thần cầu thị, vượt qua khó khăn, thách thức.

Kính thư quý vị đại biểu!

Những kết quả đáng tự hào của chặng đường 25 năm qua, đó là công sức của bao thế hệ lãnh đạo, cán bộ, đảng viên và nhân dân thành phố, đặc biệt là sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ, tạo điều kiện của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương, qua đó đã cho thành phố nhiều bài học kinh nghiệm cho sự phát triển của thành phố trong thời gian tới, đó là: Coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; phát huy dân chủ, sức mạnh đoàn kết của cả hệ thống chính trị, tính tiên phong, gương mẫu của người đứng đầu; dám nghĩ, dám làm và quyết tâm khắc phục sai lầm, khuyết điểm để nỗ lực vươn lên; tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương, luôn kiên định với mục tiêu phát triển bền vững, đặt lợi ích người dân, nhà nước lên trên hết, trước hết và phát huy được sức mạnh của Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp. Thực tiễn đã chứng minh có được sự tin tưởng, đồng thuận và đồng hành của người dân và doanh nghiệp trong thời gian vừa qua, chúng ta mới có được sự thay đổi như ngày hôm nay, mới có thể vượt qua các khó khăn, thách thức, những đợt thiên tai bão lũ, kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19…

Kính thưa quý vị đại biểu, các vị khách quý!

Ngày 24/01/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 43-NQ/TW về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết đã khẳng định Đà Nẵng giữ vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh của khu vực và cả nước; đặt ra kỳ vọng và yêu cầu rất cao đối với thành phố, với mục tiêu “Đến năm 2045, xây dựng thành phố Đà Nẵng trở thành đô thị lớn, sinh thái và thông minh, là trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và thành phố biển đáng sống đạt đẳng cấp khu vực Châu Á”. Trên cơ sở đó, ngày 19/6/2020, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, Chính phủ ban hành Nghị định số 34/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 về quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội; Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 359/QĐ-TTg ngày 15/3/2021 về phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định số 435/QĐ-TTg ngày 25/3/2021 về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Bến cảng Liên Chiểu – Phần cơ sở hạ tầng dùng chung; sắp tới thành phố sẽ trình Trung ương xem xét phê duyệt đề án Xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm tài chính quy mô khu vực; Chính phủ sẽ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 144/2016/NĐ-CP ngày 01/11/2016 quy định một số cơ chế đặc thù về đầu tư, tài chính, ngân sách và phân cấp quản lý đối với thành phố Đà Nẵng; Chính phủ đã cho chủ trương thành lập Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia tại Đà Nẵng; đang xem xét cho phép thành phố nghiên cứu Đề án hình thành khu phi thuế quan, và nhiều cơ chế, chính sách khác… Đây là những cơ hội và là động lực mới cho thành phố phấn đấu thực hiện.

Quang cảnh tại buổi Tọa đàm  Ảnh:TTXVN

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá đúng tình hình quốc tế và khu vực đang diễn ra với những thay đổi nhanh chóng, nhất là đại dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, khó lường đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội của đất nước và thành phố Đà Nẵng. Trong khi thành phố còn đối mặt với rất nhiều thách thức lớn, đó là: Tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây đang chững lại, quy mô nền kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng, cơ hội, lợi thế cạnh tranh; cơ cấu kinh tế thành phố bộc lộ những điểm chưa phù hợp thể hiện rõ qua tác động của đại dịch COVID-19. Ngoài ra, một khó khăn rất lớn của thành phố đã kéo dài nhiều năm mặc dù thành phố đã có nhiều nỗ lực nhưng chưa thể khắc phục triệt để do vượt thẩm quyền của thành phố, chính là những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án liên quan đến lĩnh vực đất đai, đầu tư, xây dựng trên địa bàn thành phố, mặc dù thành phố đã có nhiều nỗ lực nhưng chưa thể khắc phục triệt để do vượt thẩm quyền của thành phố. Đây thực sự là thách thức lớn thành phố cần phải vượt qua.

Trước những thuận lợi khó khăn nêu trên thành phố cần phân tích, đánh giá, dự báo các yếu tố tác động, nhất là làm rõ và khơi dậy các tiềm năng, thế mạnh; tìm kiếm các động lực mới, mô hình, giải pháp đột phá để phát triển thành phố trong thời gian tới.

Do đó, việc tổ chức Tọa đàm hôm nay là một trong những cơ hội để thành phố lắng nghe ý kiến góp ý của quý vị đại biểu, đặc biệt là ý kiến định hướng, chỉ đạo của các đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, người con của quê hương Quảng Nam – Đà Nẵng, người trưởng thành, gắn bó và có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của thành phố trong thời gian qua. Trên cơ sở đó, thành phố tiếp tục hoàn thiện các giải pháp nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển, vươn lên của thành phố, đưa thành phố hướng tới là một đô thị thông minh, năng động, sáng tạo đẳng cấp khu vực và quốc tế như yêu cầu của Nghị quyết số 43-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) đã đề ra.

Với tinh thần đó, thay mặt Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam thành phố Đà Nẵng, tôi xin tuyên bố khai mạc Tọa đàm “Thành phố Đà Nẵng 25 năm: Thành tựu và triển vọng”.

Xin kính chúc sức khoẻ các quý vị đại biểu,

Chúc Tọa đàm thành công tốt đẹp.

Xin trân trọng cảm ơn!