QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM, HÀNG HÓA VẬT LIỆU XÂY DỰNG TRONG QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT, NHẬP KHẨU VÀ ĐƯA VÀO SỬ DỤNG TRONG CÁC CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG

       Công trình xây dựng là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo thiết kế. Chất lượng công trình xây dựng bao gồm chất lượng công tác thiết kế, giám sát, thi công xây dựng công trình, chất lượng vật liệu xây dựng, vật tư, thiết bị, cấu kiện sử dụng vào công trình. Trong đó, chất lượng vật liệu xây dựng giữ vai trò đặc biệt quan trọng.

          Việc quản lý chất lượng VLXD có ý nghĩa hết sức quan trọng, gắn liền với công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng, đảm bảo sự ổn định và bền vững của công trình. Việc quản lý chất lượng VLXD còn tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu VLXD hiểu rõ và thực hiện công tác quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa của đơn vị mình phù hợp quy định; đặc biệt là đối với các loại VLXD thuộc danh mục quy định của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa VLXD; đồng thời, để đẩy mạnh ứng dụng vật liệu mới, thân thiện với môi trường, góp phần nâng cao chất lượng công trình xây dựng theo hướng phát triển bền vững.

1. Chất lượng VLXD phải được quan tâm, quản lý từ khâu sản xuất, nhập khẩu

          Cơ sở sản xuất VLXD phải duy trì thường xuyên hệ thống quản lý chất lượng trong quá trình sản xuất nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm do mình sản xuất phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng; đảm bảo bộ máy nhân lực vận hành thiết bị công nghệ và kiểm soát chất lượng sản phẩm trong quá trình sản xuất; công bố tiêu chuẩn áp dụng đối với sản phẩm, hàng hóa VLXD; chứng nhận và công bố sự phù hợp chất lượng sản phẩm, hàng hóa VLXD, bao gồm chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy sản phẩm, hàng hóa VLXD nhóm 2 (sản phẩm, hàng hoá vật liệu xây dựng có khả năng gây mất an toàn trong điều kiện vận chuyển, lưu giữ, sử dụng trong công trình xây dựng có tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho người và công trình xây dựng, cho môi trường xung quanh), chứng nhận hợp chuẩn, công bố hợp chuẩn sản phẩm, hàng hóa VLXD nhóm 1 (sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng không có khả năng gây mất an toàn); thí nghiệm kiểm chứng sản phẩm, hàng hóa VLXD tương ứng với từng lô hàng theo quy định của tiêu chuẩn áp dụng; dán nhãn hàng hóa theo quy định trước khi lưu thông trên thị trường.

          Trong đó, chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy là yêu cầu bắt buộc đối với sản phẩm, hàng hóa VLXD nhóm 2, đây là cơ sở để chứng nhận và khẳng định về chất lượng, hàng hóa VLXD phù hợp quy chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, không nên xem sản phẩm đã được chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy là đủ điều kiện đảm bảo chất lượng, đây mới chỉ là cơ sở, là điều kiện cần trong công tác quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa VLXD, cơ sở sản xuất VLXD phải thường xuyên duy trì công tác quản lý chất lượng trong quá trình sản xuất như đã nêu trên đối với từng lô sản phẩm, được kiểm soát định kỳ của tổ chức chứng nhận hợp quy nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm, hàng hóa VLXD theo yêu cầu.

2. Quản lý chất lượng VLXD sử dụng vào công trình

          Công tác kiểm tra, giám sát và nghiệm thu chất lượng vật liệu xây dựng trong thi công là hoạt động chính của công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, một số chủ đầu tư, quản lý dự án, tư vấn giám sát và nhà thầu thi công chưa quan tâm đúng mức việc kiểm tra, giám sát chất lượng VLXD sử dụng trong công trình xây dựng. Các đơn vị thường tin tưởng các loại VLXD đã có thương hiệu, thông dụng trên thị trường mà ít quan tâm đến bản chất mức độ đáp ứng về mặt chất lượng của vật liệu so với yêu cầu của thiết kế, quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật, đồng thời ít quan tâm đến chủng loại VLXD sản xuất nhỏ lẻ, khai thác tự nhiên. Các biên bản nghiệm thu chất lượng VLXD thường thiếu nhiều thông tin, như: căn cứ nghiệm thu; nguồn gốc cung cấp; chứng chỉ xuất xứ; hồ sơ chất lượng VLXD; quy chuẩn, tiêu chuẩn kiểm tra chất lượng; phương pháp kiểm tra; thậm chí thiếu hẳn quy cách và số lượng VLXD được nghiệm thu,…

          Vấn đề đặt ra là công tác quản lý chất lượng VLXD phải được quan tâm trong hồ sơ thiết kế, trong các điều kiện kỹ thuật của hồ sơ mời thầu và đặc biệt từ giai đoạn chuẩn bị thi công và trong suốt quá trình thi công xây dựng công trình. Chủ đầu tư, tư vấn giám sát phải thường xuyên kiểm tra xuất xứ sản phẩm, hàng hóa VLXD; kiểm tra, giám sát, kiểm soát chất lượng  VLXD theo yêu cầu của quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng cho công trình, yêu cầu thiết kế, quy định của hợp đồng xây dựng và các tài liệu liên quan, phù hợp với hồ sơ dự thầu, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. tổ chức kiểm tra, thí nghiệm sự phù hợp chất lượng VLXD sử dụng vào công trình. Mọi việc thay đổi chủng loại vật liệu trong quá trình sử dụng phải được chủ đầu tư kiểm tra, chấp thuận bằng văn bản cụ thể.

3. Công tác quản lý nhà nước về chất lượng VLXD trên địa bàn thành phố Đà Nẵng

Sở Xây dựng đã phối hợp với các đơn vị liên quan ban hành và tham mưa cho UBND thành phố ban hành nhiều văn bản triển khai công tác quản lý chất lượng vật liệu xây dựng trên địa bàn và trực tiếp triển khai đến các chủ đầu tư, các tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh vật liệu xây dựng, các tổ chức chứng nhận phù hợp chất lượng; phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các đoàn kiểm tra nhằm kiểm tra việc tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất VLXD tại các công trình xây dựng.

Liên quan việc chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy sản phẩm hàng hóa VLXD, Sở Xây dựng đã yêu cầu các tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh các loại vật liệu xây dựng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và các tổ chức, cá nhân ngoài thành phố có nhu cầu đăng ký đưa sản phẩm VLXD vào công bố giá VLXD do Sở Xây dựng thành phố Đà Nẵng ban hành thực hiện việc chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy và tiếp nhận bản công bố hợp quy theo quy định; trường hợp các tổ chức, cá nhân liên quan không thực hiện theo quy định sẽ không xem xét đưa vào công bố giá VLXD và xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định số 121/2013/NĐ – CPgày 10/10/2013.

Một số giải pháp trong thời gian đến về quản lý chất lượng VLXD trong thời gian đến:

– Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến việc tuân thủ các quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, nhập khẩu VLXD đối với các cơ sở sản xuất, nhập khẩu VLXD.

 – Kiểm tra xử lý vi phạm liên quan chất lượng VLXD lưu thông trên thị trường.

– Kiểm tra hoạt động phòng thí nghiệm chuyên ngành VLXD; hoạt động tổ chức chứng nhận hợp quy, chứng nhận hợp chuẩn sản phẩm hàng hóa VLXD.

– Tăng cường kiểm tra chất lượng thi công xây dựng công trình, chất lượng VLXD sử dụng công trình; trách nhiệm của các chủ thế tham gia xây dựng công trình trong việc quản lý chất lượng VLXD sử dụng công trình, nghiêm khắc xử lý các vi phạm.

Vật liệu xây dựng chiếm tỷ lệ chi phí lớn trong tổng giá trị công trình, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, ổn định và bền vững của công trình xây dựng. Thực hiện tốt công tác quản lý chất lượng VLXD là góp phần rất lớn đến chất lượng công trình xây dựng và phải được quản lý đồng bộ khâu sản xuất, nhập khẩu đến việc sử dụng tại các công trình xây dựng.

Sở Xây dựng thành phố Đà Nẵng

ĐT&PT SỐ 61/2016