Minh bạch hóa thị trường bất động sản

Trong mỗi giai đoạn cách mạng, vấn đề đất đai luôn là trọng tâm. Hiện nay, thị trường bất động sản (BĐS) theo đúng nghĩa đang đóng vai trò quan trọng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. “Năng lượng” của thị trường hoàn toàn phụ thuộc vào đất và vốn đầu tư. Sự thành công trong việc kết hợp giữa đất và vốn hoàn toàn phụ thuộc vào tính công khai và minh bạch của thị trường.

Một năm trước đây, tập đoàn hàng đầu thế giới về quản lý tài chính và bất động sản Jones Lang LaSalle của Hoa Kỳ đã công bố lần thứ 2 kết quả điều tra là Việt Nam đứng cuối bảng trong các nước, vùng lãnh thổ về chỉ số minh bạch của thị trường BĐS. Sự thiếu minh bạch, công khai trong thị trường BĐS nước ta được thể hiện ở các mặt như sau:

• Hệ thống pháp luật về đất đai ngày càng được hoàn chỉnh, phù hợp với cơ chế thị trường, trong đó có thị trường BĐS bao gồm cả thị trường quyền sử dụng đất. Nhược điểm cần khắc phục tại thời điểm này bao gồm : thứ nhất, có nhiều điểm xung đột giữa Luật đất đai với các luật khác có liên quan đến BĐS như Luật xây dựng, Luật nhà ở, Bộ Luật dân sự… kể cả những luật được thông qua trong cùng một kỳ họp Quốc hội; thứ hai, cơ chế xây dựng và thông qua luật hiện nay tạo nên điều kiện để níu kéo quyền lực của các cán bộ, ngành trong bộ máy hành chính; thứ ba, chưa có một hệ thống pháp luật thống nhất để điều chỉnh các mặt của thị trường BĐS.
• Thực thi pháp luật hiện nay ngày càng tốt hơn nhưng nhiều qui định đổi mới chưa được thực thi ở các địa phương, đặc biệt ở cấp huyện và cấp xã.
• Ngoài ra, giá đất do Nhà nước quy định vẫn thấp hơn giá thị trường; hệ thống định giá đất chưa được xã hội hóa; hệ thống hành chính vẫn can thiệp quá nhiều vào giá đất.

Các giải pháp cần thực hiện để công khai, minh bạch đối với quản lý BĐS và thị trường BĐS: hoàn chỉnh hệ thống pháp luật về BĐS để tránh những khoảng hở vê quy định, tránh chồng chéo, xung đột giữa các luật có liên quan. Sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với phương hướng xây dựng một thị trường BĐS chính thức và có hiệu quả, kết hợp với những điều kiện cần thỏa mãn khi Việt Nam là thành viên của WTO. Tập trung ngay việc hoàn thiện để Quốc hội sớm thông qua Luật đăng ký BĐS, các luật về thuế và đất đai BĐS. Thực hiện thật tốt công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra trong bộ máy hành chính.

Nâng cao chất lượng các loại quy hoạch có sử dụng đất. Công khai hóa kịp thời các quy hoạch đó và công khai hóa toàn bộ địa điểm kêu gọi đầu tư theo quy hoạch; giới thiệu địa điểm đầu tư trên mạng thông tin điện tử. Kiên quyết xây dựng hệ thống tài chính đất đai “một giá đất”; hoàn chỉnh hệ thống chính sách điều tiết thị trường BĐS bằng công cụ tài chính thông qua các luật thuế về đất đai và BĐS…

Xuân Nguyên