Định hướng phát triển bền vững cho các Đô thị ven biển Việt Nam

Con người có thể sống ở mọi nơi trên khắp hành tinh này. Tuy nhiên lịch sử phát triển đô thị đã và đang nhìn nhận một thực tế là các đường bờ biển trên khắp Thế giới đang được lấp đầy bởi sự ra đời của các khu đô thị- du lịch. Sự hiện diện của con người với cường độ ngày càng cao tại các dãi ven biển tạo nên vô cùng nhiều các thay đổi lớn cho hệ sinh thái, môi trường, đời sống dân cư ven biển. Mỗi quốc gia tùy theo mức độ phát triển, sự nhìn nhận về môi trường đang dần hình thành các cách quản lý phát triển, đô thị du lịch ven biển, nhằm gìn giữ tài nguyên môi trường sinh thái tự nhiên của biển – đảo song song với các định hướng quy hoạch – phát triển bền vững.

Hiểu được các thay đổi và yêu cầu, xu hướng trong phát triển quy hoạch đô thị du lịch ven biển, đảm bảo cho các Quy hoạch  gia định hướng phát triển bền vững trong nhiều khía cạnh như kinh tế, môi trường, xã hội…

Phương án Quy hoạch dự án Vega City Vân Đồn. Tái hiện hình ảnh thương cảng cổ Vân Đồn

Thông qua nhiều tổ chức phát triển đô thị – du lịch trên Thế giới, xã hội hiện đại luôn có nhiều cuộc đánh giá, công nhận các điểm du lịch ven biển nổi tiếng thế giới, các khu vực có môi trường cảnh quan hấp dẫn của thế giới…Các địa danh được bình chọn sẽ là điểm đến vô cùng tiềm năng cho quốc gia đó trong thu hút du khách. Từ đó tạo nên sự tăng trưởng cao về kinh tế, công ăn việc làm… cho chính quyền, người dân tại các điểm đến trong du lịch biển…

Để nâng cao năng lực, phát triển kinh tế, các chính quyền địa phương được bầu chọn, các khu vực ven bờ biển tự nhiên dần được thay đổi bằng sự phát triển mới của các khu đô thị du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng. Một số sẽ là những điểm đến vô cùng hấp dẫn khi có thể phát triển hài hòa, gìn giữ những nét đẹp tự nhiên cả cảnh quan thiên nhiên. Một số sẽ trở nên xấu xí, mất dần những lợi thế mà thiên nhiên ban tặng. Dần dần sụt giảm và biến mất trên bản đồ các điểm đến của du khách quốc tế.

Vì vậy với nhiều quốc gia, việc chú trọng phát triển các khu đô thị, du lịch nghỉ dưỡng ven biển luôn là một mục tiêu phát triển quan trọng.

Việt Nam với hơn 3.200 km chiều dài bờ biển với 28 tỉnh thành phố giáp biển. Đem đến một cơ hội phát triển vô cùng mạnh mẽ về đô thị du lịch ven biển, nâng cao năng lực phát triển kinh tế với các địa phương giáp biển, thu hút hàng triệu lượt du khách trong và ngoài nước.

Phối cảnh tổng thể dự án khu đô thị du lịch, nghỉ dưỡng phát triển thể chất kết hợp dịch vụ

vui chơi thể thao Lộc Bình, tỉnh Thừa Thiên Huế

Phát triển quy hoạch bền vững cho đô thị – du lịch ven biển tại Việt Nam

Để đảm  bảo duy trì nguồn tài nguyên biển cho các thế hệ tương lai cũng như cần một cam kết từ cá
c bên giữa chính quyền, nhà đầu tư và người dân nhằm hình thành những đô thị biển phục vụ du lịch phát triển kinh tế… cần có các định hướng quy hoạch đảm bảo tầm nhìn dài hạn,định hướng quy hoạch phù hợp với các thay đổi của kỳ nguyên công nghiệp 4.0 – Hình thành mô hình phát triển bền vững cho cả môi trường, đời sống và kinh tế. RnD Planners là đơn vị đã và đang triển khai nhiều dự án quy hoạch đô thị, khu du lịch nghỉ dưỡng ven biển nhiều vùng miền của Việt Nam.

Chúng tôi nhận thấy trách nhiệm  cần song hành với các nhà đầu tư, cơ quan chính quyền địa phương trong công tác nghiên cứu, quy hoạch và phát triển các đô thị ven biển. Không chỉ phát triển nên những dự án hấp dẫn, tạo nền tảng phát triển kinh tế cho cả nhà đầu tư mà còn nâng cao năng lực kinh tế cho các địa phương, tạo dựng thu nhập, phát triển cuộc sống bền vững cho người dân trong khu vực của dự án.

Nhiều yếu tố tạo nên sự thành công, tuy nhiên, đối với công tác lập quy hoạch và trong phát triển các đô thị du lịch ven biển đối với các nước Châu Á, Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam được xác định như sau:

Biến đổi khí hậu và mối quan tâm về môi trường

Xu hướng bảo vệ môi trường đã được phát triển từ năm 1990 từ các nước phát triển tại Châu Âu, Mỹ, Australia. Trong bối cảnh hiện tại biến đổi khí hậu đang có nhiều tác động tiêu cực đến cuộc sống của con người, vấn đề bảo vệ môi trường đang trở thành một trong những mối quan tâm lớn nhất của xã hội và ngày càng được cân nhắc kỹ càng trong công tác phát triển các đô thị, khu nghỉ dưỡng.

Đối với của dự án ven biển, các yếu tố chiến lược để xây dựng phát triển bền vững, thịnh vượng, tạo sự cân bằng giữa môi trường và xã hội:

Bảo vệ rừng tự nhiên, bổ sung tối đa diện tích quy mô các khu vực rừng trồng, rừng phòng hộ, góp phần phát triển hài hòa giữa thiên nhiên và các dự án đô thị du lịch ven biển. Với khu vực có các diện tích rừng lớn, sẽ là cơ hội cho phát triển an toàn, hạn chế sức ảnh hưởng của mưa, lũ và bão, nước biển dâng, xâm thực và xói mòn.

Tài nguyên và năng lượng: Khai thác tài nguyễn đi kèm với phát triển, sự dụng năng lượng và năng lượng tái tạo. Tối đa hóa cơ hội sử dụng năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và điện sóng, tùy theo điều kiện tự nhiên của từng vùng. Phát triển có cân nhắc các yếu tố công nghệ giảm thiểu tiêu thụ năng lượng cho hệ thống hạ tầng kỹ thuật,các công trình kiến trúc…;

Chú trọng môi trường nước, phương án sử dụng nước đô thị và khu du lịch: Bảo vệ môi trường nước sông hồ tự nhiên, tái sử dụng nước đã qua sử dụng cũng như hình thành các hệ thống hồ, suối cảnh quan lưu giữ nước đem đến sự phát triển bền vững, nâng cao yếu tố vi khí haauja cho từng tiểu khu dự án.

Chú trọng yếu tố văn hóa, con người và đa dạng sản phẩm dịch vụ

Mỗi dự án là một điểm đến du lịch đa dạng, phong phú, sử dụng bản sắc văn hóa con người địa phương, lịch sử tự nhiên và nguồn lực hiện có kết hợp với nhịp phát triển của du lịch hiện đại. Là cầu nối giữa con người, địa phương đến với các cơ hội trải nghiệm và kinh doanh mở rộng khu vực và quốc tế.

Phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch nhằm phục vụ nhu cầu tìm hiểu văn hóa, lịch sử, không gian thiên nhiên và nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe. Các dự án phát triển đô thị du lịch cần có chiến lược về đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, hình thành các định hướng quy hoạch thu hút người dân, du khách ở đa dạng các tầng lớp, nhiều lựa chọn về kinh tế, dịch vụ…đảm bảo đa dạng về nhu cầu.

Xác định chiến lược quy hoạch tích hợp nhằm tạo nên một đô thị hấp dẫn, thân thiện và sáng tạo.

Mỗi dự án do RnD Planners nghiên cứu phát triển quy hoạch đều được tính toán tạo nên các dự án tích hợp: Tạo nên những khu đô thị dù nhỏ hay lớn với nhiều chức năng sử dụng đa dạng cho đa dạng các đối tượng người dân và du khách, nhằm đảm bảo dự án luôn thực sự sinh động. Các định hướng quy hoạch tập trung vào kết hợp các chức năng đô thị với các dân cư mới song song với các cụm làng xóm dân cư hiện hữu. Đem đến yếu tố bản sắc văn hóa và con người địa phương. Các khu du lịch nghỉ dưỡng kết hợp giữa khu nghỉ dưỡng sang trọng cao cấp (theo mục tiêu đầu tư của các nhà đầu tư) đồng thời kết hợp với các hoạt động khám phá cảnh quan thiên nhiên, các hoạt động thể thao, nâng cao sức khỏe và thể thao mạo hiểm… tạo nên đa dạng các không gian nghỉ dưỡng giải trí.

Yếu tố kinh tế luôn là một trong những yếu tố quan trọng chi phối các định hướng quy hoạch ngay từ giai đoạn khởi tạo dự án. Hình thành các không gian đô thị du lịch nhằm tối đa hóa các cơ hội lợi nhuận cho khách hàng, nhà đầu tư dự án song song với các định hướng đem đến cơ hội gia tăng thu nhập, công ăn việc làm cho người dân bản địa thông qua bố trí các loại hình du lịch dịch vụ đan xen tích hợp giữa nhiều chức năng.

Phối cảnh dự án khu đô thị du lịch Đá Nhảy, tỉnh Quảng Bình

Các xu hương phát triển du lịch trên thế giới và khu vực

Các xu thế phát triển đô thị – du lịch được xác định đối với các nước Châu Á, Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam được xác định như sau:

Giá trị gia đình

– Xu hướng du lịch gia đình nhiều thế hệ đang gia tăng toàn cầu và đặt ra các yêu cầu về hình thức cung cấp nơi ở cho các nhóm gia đình đông đảo.

– Các bố mẹ thế hệ X rất chú trọng việc giáo dục thể chất và sự kết nối với thiên nhiên, con người  cho trẻ em. Các ông bà thời hiện đại cũng muốn chia sẻ trải nghiệm với con cháu.

Ảnh hưởng của thế hệ Z

– Trong 5-10 năm, thế hệ Z sẽ đại diện cho đa số đối tượng du lịch và sử dụng dịch vụ nghỉ dưỡng;

– Họ muốn thiết kế yếu tố tạo sự hấp dẫn, kết nối cộng đồng, dịch vụ mang tính thời vụ và môi trường sôi động.

– Có sự cọ xát, giao tiếp xã hội và giao tiếp mạng xã hội;

– Công nhân toàn cầu, có ý thức xã hội và môi trường…

Hướng tới sự thân thiết và tính riêng tư.

Hướng tới các giá trị văn hóa lịch sử tự nhiên

– Tìm kiếm sự đơn giản: Khách du lịch sẽ hướng tới những môi trường đơn giản, chân thực gần gũi. Sự phát triển nhanh của quá trình đô thị hóa sẽ hướng con người, du khách tới các giá trị văn hóa, lịch sử và tự nhiên;

– Mật độ thấp hơn, các khu đô thị, du lịch nghỉ dưỡng ưu tiên cảnh quan tự nhiên để đem lại sự riêng tư và sự giải thoát khỏi thực tại.

Du lịch hướng tới sức khỏe, nâng cao thể chất và tinh thần.

– Hướng tới tăng cường sức khỏe và tinh thần thông qua các hoạt động thể chất, tâm lý hoặc tâm linh;

– Chú trọng vào những trãi nghiệm của du khách đến các điểm tham quan giàu tính nhân văn, linh thiêng hoặc những địa điểm nghỉ dưỡng trong lành – những nơi có thể tạo nên sự thay đổi tích cực và toàn diện lối sống của du khách, hướng họ đến một lối sống lành mạnh và cân bằng hơn.

Ngoài ra, đối với người Việt Nam, trong thời gian vừa qua, ngành công nghiệp du lịch cũng đã có nhiều thay đổi, phát triển mới dần hình thành:

Phát triển bất động sản du lịch: Bao gồm các căn biệt thự nghỉ dưỡng, căn hộ dịch vụ, căn hộ khách sạn đang trở thành hình thức bất động sản rất phát triển tại Việt Nam. Đây là một giải pháp sáng tạo để các nhà đầu tư nhỏ lẻ tiếp cận với thị trường du lịch đang ngày càng một phát triển. Một lượng lớn căn hộ khách sạn đã được phát triển tại các địa điểm du lịch như Đà Nẵng và Nha Trang và sẽ còn phát triển xuyên suốt các tỉnh thành trong cả nước.

Du lịch ẩm thực địa phương: Sự mong muốn được trải nghiệm và tìm hiểu kỹ càng về ẩm thực địa phương đang là ưu tiên hàng đầu trong mắt khách du lịch. Xu hướng du lịch ẩm thực đang phát triển hiện nay tại những năm vừa qua, đem đến nhu cầu phát triển dự án   hương vị của đường phố. Ẩm thực Việt Nam có sự khác biệt ở mỗi vùng và điều này tạo nên một điểm đến lý tưởng cho việc du lịch ẩm thực.

Chăm sóc sức khỏe toàn diện: Chúng ta đã thấy và xu hướng trải nghiệm hoang sơ, hòa bình vào thiên nhiên sẽ tiếp tục được phát triển bởi du khách muốn tập trung vào một lối sống đơn giản hơn. Chúng ta có cơ hội để tạo ra một môi trường dịch vụ có một không hai Việt Nam nơi mà khách hàng có thể hoàn toàn tận hưởng bản thân và đắm mình vào với thiên nhiên. Việt Nam mang mới một môi trường thiên nhiên tài nguyên môi trường , xã hội, kinh tế và các cơ hội phát triển bất động sản cho từng khu vực.

Du lịch mạo hiểm: Xu hướng mới trong việc đưa khách du lịch thoát khỏi nơi họ cảm thấy thoãi mái. Những trải nghiệm mạo hiểm như leo núi, vượt đồi, thác, đưa khách hàng ra khỏi chốn thành thị và tạo nên những trải nghiệm khó quên. Việt Nam là một điểm đến hoàn hảo cho các kỳ du lịch mạo hiểm với phong cảnh và địa hình có độ phân hóa cao, mang tới nhiều cơ hội để khám phá và trải nghiệm cho các khách  du lịch.

Du lịch nhóm, kết hợp thể thao, khám phá sẽ là một trong những

yếu tố quan trọng phát triển đô thị du lịch tích hợp (nguồn ảnh minh họa: Internet)

Kết luận

Với việc ngành công nghiệp du lịch Việt Nam phát triển rất mạnh và chất lượng trong thời gian vừa qua, các đô thị du lịch nghỉ dưỡng chất lượng, phát triển bền vững, cần có các chiến lược quy hoạch, hình thành đô thị. Tạo bản sắc, sự độc đáo và sức hút lâu dài bền vững cho từng khu vực.

Vì vậy, với công tác triển khai quy hoạch các dự án Quy hoạch Đô thị du lịch ven biển của công ty RnD Planners, việc phát triển thiết kế  Quy hoạch đô thị không chỉ còn gói gọn về sáng tác ý tưởng quy hoạch và phát triển kỹ thuật hạ tầng kỹ thuật thông thường. Đó là các công việc tích hợp song song với các đánh giá chi tiết về yếu tố xã hội, kinh tế và cả cơ hội  phát triển bất động sản cho từng khu vực nhằm đem đến sức hút, nền tảng phát triển kinh tế, môi trường thực sự bền vững.

ThS.KTS. Trần Tuấn Anh

Nguồn: Tạp chí QHĐT